จูกัดเหลียง
จูกัดเหลียง หรือ ขงเบ้ง เป็นตัวละครในวรรณกรรมจีนอิงประวัติศาสตร์เรื่องสามก๊กที่มีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์ยุคสามก๊ก
คำคม
[แก้ไข]อันธรรมดาเกิดมาเป็นชาย
เมื่อปรารถนาจะเป็นใหญ่ แม้ได้ดีที่ไหน ก็จะทำการที่นั้น อันจะคิดรั้งรออยู่ มัวแต่กลัวโน่น กลัวนี่ นานไปภายหน้าหากเป็นของผู้อื่นแล้ว จะคิดทำการต่อภายหน้า จะยากลำบากกว่า |
||
ภูมิของคนมิได้อยู่ที่ชาติกำเนิด
แต่อยู่ที่คุณธรรมและความรู้ ถ้าจะแข่งภูมิกัน ควรจะเอาสองสิ่งนี่มาแข่งกัน ถึงจะชื่อว่าเป็นความยุติธรรม |
||
จะฆ่าไก่ไม่ควรเอามีดฆ่าโคมาฆ่า
ทำการสิ่งใดควรให้เหมาะแก่การนั้น |
||
ชายชาติทหาร
ยอมตายไม่เสียดายชีวิต ขอเพียงให้ขึ้นชื่อลือชาไว้เป็นพอ |
||
การจะให้อภัยคน
กี่ครั้งกี่หนก็ให้อภัยได้ บางคนให้อภัยสิบครั้งไม่กลับตัว แต่เมื่อจะให้อภัยกัน ไยต้องนับจำนวน |
||
การลัดนิ้วมือเดียว
ไม่ควรที่จะถกเถียงกันอื้ออึง สิ่งที่จะต้องจัดการภายในเวลาอันรวดเร็ว ต้องจัดการอย่างรวดเร็วที่สุด หากปล่อยเวลาให้เนิ่นนาน หรือแพร่งพรายให้เขารู้ทั่วกันไปหมด การนั้นก็จะสำเร็จไปไม่ได้ |
||
เกิดเป็นชายต้องรักษาวาจาสัตย์
พูดคำไหนต้องเป็นคำนั้น |
||
การกระทำที่ผิด
บางครั้งเกิดจากคิดผิด |
||
นักสู้ไม่คอยโชคชะตา
ไม่ปล่อยให้ฟ้าดินเทพยดาเป็นผู้ลิขิต แต่ลิขิตเขียนชีวิตด้วยตนเอง |
||
ยอมให้มีการละเมิดกฎหมาย
เพียงสักคนคนหนึ่งและครั้งเดียว คนอื่น ๆ ก็จะอ้างสิทธิ์ทำบ้างและหลายครั้ง แม้ว่าการละเมิดกฎจะไม่ดีก็ตาม |
||
ชายอย่าดูหมิ่นชาย
ชายอย่าดูถูกชายด้วยกันเอง |
||
การแก้แค้นก่อให้เกิดการแก้แค้น
การให้อภัยก่อให้เกิดความรักความเมตตา |
||
จะทำการใหญ่
พึงระวังสิ่งเล็กน้อย |
||
อะไรที่มันมืด ให้รีบหาแสงสว่าง
อย่าอยู่ในมุมมืดนาน ๆ มิฉะนั้นจะถึงความอับจน |
||
คนที่มีเมตตาสูง
ไปไหน ๆ ย่อมไม่ได้รับอันตราย ผู้คิดร้ายเห็นเข้าก็ใจอ่อนกลับจะรักเข้าอีก |
||
ความดีและความชั่ว
สัตว์ไม่ทำร้ายสัตว์ทุกตัว ถ้าคนทำร้ายคนได้ไม่เลือกหน้า คนนั้นเลวกว่าสัตว์ |
||
ผู้มีความรอบรู้ มีฝีมือ มีความกล้าหาญ
นับว่าเป็นคนสำคัญของแผ่นดิน ในยุคสมัยหนึ่งก็ใช่ว่าจะมีมากมาย ควรจะรักษาตัวไว้ในทางธรรม พึงดำเนินชีวิตอย่าให้ตกต่ำ อย่าใช้อารมณ์ตัดสินใจเหตุการณ์ บ้านเมืองยังต้องการคนอย่างท่านช่วยแก้ไข ขอให้ท่านคิดการทำนุบำรุงแผ่นดิน บำรุงชาติบ้านเมืองให้เกิดความร่วมเย็นเถิด ผู้คนจักสรรเสริญท่านตลอดกาล |
||
บ่าวที่ดี
ย่อมรับใช้นายถวายชีวิต จงรักภักดีต่อนายมั่นคง ยามนายสุขก็พลอยสบายใจด้วย ยามนายทุกข์ก็ร้อนรนกายใจ ส่วนนายที่ดีย่อมดูแลบ่าวให้สุขสบาย รักษาบ่าวให้ปลอดภัย รักบ่าวเหมือนบุตรของตน |
||
เป็นธรรมดาของแผ่นดิน
ที่มีแต่ความสงบสุขมานาน จนระเริงหลงสุขกลับทำสิ่งชั่วร้ายของผู้คน ความทุกข์เดือนร้อนก็จะคืบคลานมาเป็นเบื้องต้น แล้วกลายมาเป็นประวัติศาสตร์อันชั่วร้ายของมนุษยชาติ |
||
ชีวิตควรรักษาไว้ทำประโยชน์
เมื่อยังไม่สมควรตาย ก็อย่าเร่งตายไป ต่อให้ถึงที่ตาย หรือถึงคราวตายเสียก่อน แล้วค่อยตายจึงเหมาะสม |
||
ทหารเลวหาง่าย
อันทหารเอกนั้นหายาก |
||
เป็นคนดีมีศีลธรรม
คบค้าสมาคมกับโจรผู้ร้าย ใครเขาจะเชื่อถือว่าดี หลักทั่วไปมีว่า คนดีไปสู่คนดี คนชั่วไปหาคนชั่ว |
||
เกิดเป็นคนในแผ่นดิน
ถ้าเอาแต่พิเคราะห์เห็นผู้ใดมีบุญวาสนามาก ก็เข้าไปนอบน้อมเป็นข้าด้วยหวังสุขสบาย โดยไม่พิจารณาถึงผิดถูกชั่วดี จะมีค่าแห่งความเป็นคนที่ตรงไหน |
||
ทันทีที่ความแค้นคลุ้มคลั่ง
ความคิดยับยั้งก็มักหลีกหนีหายไป |
||
ความแค้นที่ใหญ่หลวง
ทำให้คนมือมัว เห็นแต่การทำลายไม่เห็นการสร้างสรรค์ |
||
ชีวิตใคร ๆ ก็รักและหวงแหน
แต่สิ่งที่เหนือชีวิตนั้นคือธรรม ถ้าจะรักชีวิตก็จงรักความเป็นธรรมด้วย |
||
บ่าวรับใช้
บ่าวพึงทำกิจโดยเปิดเผย อย่าให้นายสงสัยว่ามีพิรุธได้ หาไม่แล้วจะมีอันตรายเป็นแม่นมั่น |
||
เกิดเป็นคน ต้องรู้จักอ่อนน้อม
บางครั้งก็ต้องรู้จักยอม เพื่อรักษาชีวิตไว้ สำหรับทำดีที่ดียิ่งกว่า ระวัง! อย่าหักด้ามพร้าด้วยเข่า |
||
เป็นบ่าวหากนายใช้ต้องทำ
เมื่ออยู่ในวิสัยที่สามารถจะกระทำได้ |
||
เกิดเป็นชายชาติทหาร
มีหรือจะคิดกลัวการสงคราม คิดเป็นนักการเมือง ก็ไม่ควรกลัวการสาดโคลน |
||
คำคมอื่น ๆ
[แก้ไข]- เกียรติยศย่อมเกิดจากการกระทำที่สุจริต
- ถ้าคุณหัวเสีย คุณจะเสียหัว
- อย่าไล่สุนัขให้จนตรอก อย่าต้อนคนให้จนมุม
- อำนาจที่ปราศจากเหตุผล คือ อำนาจของคนพาล อำนาจที่ปราศจากความเมตตา คือ อำนาจที่นำมาซึ่งความปราชัย
- ถ้าคุณคิดจะเป็นใหญ่ คุณก็จะได้เป็นใหญ ถ้าคุณคิดอยากเป็นอะไร คุณก็จะได้เป็นสิ่งนั้น
- เพราะแสวงหา มิใช่เพราะรอคอย เพราะเชี่ยวชาญ มิใช่เพราะโอกาส เพราะสามารถ มิใช่เพราะโชคช่วย ดังนี้แล้ว "ลิขิตฟ้าหรือจะสู้มานะตน"
- นกทำรังให้ดูไม้ ข้าเลือกนายให้ดูน้ำใจ
- ผู้ที่ยิ่งใหญ่ที่สุด คือ ผู้ที่ทำตนให้เล็กที่สุด ผู้ที่เล็กที่สุดก็จะกลายเป็นผู้ที่ใหญ่ที่สุด ผู้ที่มีเกียรติ คือ ผู้ที่ให้เกียรติผู้อื่น
- จริงคือลวง ลวงคือจริง ถ้าคุณคิดว่าข้าศึกมีทางเลือกเพียง 2 ทาง จงแน่ใจได้ว่าเขาจะเลือกทางที่ 3
- ถ้าสติไม่มา ปัญญาก็ไม่มี
- มังกรถ้าไร้หัว หางก็ตีกันเอง ถ้าคานบนเอน คานล่างก็เบี้ยว ถ้าเสาเอกเฉียง เสาโทก็เฉ
- คนมองไม่เห็นการณ์ไกล ภัยก็จะมาถึงตัว คนไม่รู้จักตัดไฟ ภัยก็จะน่ากลัว
- ยามเรืองรุ่งพุ่งเปรี้ยงดุจเสียงฟ้า แม้เทวายังสยบหลบทางให้ จะหยิบดาวเดือนชมก็สมใจ คงร้องให้วันหนึ่งแน่ คราวแพ้มี
- ไม้คดใช้ทำขอเหล็กงอใช้ทำเคียว แต่ คนคดเคี้ยวใช้ทำอะไรไม่ได้เลย
- เล่นหมากรุก อย่าเอาแต่บุกอย่างเดียว เดินหมากรุกยังต้องคิด เดินหมากชีวิต จะไม่คิดได้อย่างไร
- เมื่อเสียหลักก็ต้องหลบอย่างฉลาด เมื่อพลั้งพลาดต้องรู้หลึกใส่ปลีกหาง ค่อย ๆ คิด ค่อย ๆ ทำ ค่อยคลำทาง จึงจะย่างสู่จุด
หมายเมื่อปลายมือ
- ปลาใหญ่มักตายน้ำตื้น
- เกียรติยศย่อมเกิดจากการกระทำที่สุจริต
- เมื่อใครสักคนหนึ่ง ทำผิด ท่านอย่าเพิ่งตำหนิหรือต่อว่าเขา เพราะถ้าท่านเป็นเขาและตกอยู่ในสภาพแวดล้อมเช่นเดียวกับเขา ท่านอาจจะตัดสินใจทำเช่นเดียวกับเขาก็ได้
- การบริหารคือการทำงานให้สำเร็จโดยอาศัยมือผู้อื่น
- ผู้ปกครองระดับธรรมดา ใช้ความสารมารถของตนอย่างเต็มที่ ผู้ปกครองระดับกลาง ใช้กำลังของคนอื่นอย่างเต็มที่ ผู้ปกครองระดับสูง ใช้ปัญญาของคนอื่นอย่างเต็มที่
- อ่านคนออก บอกคนได้ ใช้คนเป็น
- เมื่อนักการฑูตพูดว่า "ใช่ หรือ อาจจะ" เขามีความหมายว่า "อาจจะ" เมื่อนักการฑูตพูดว่า "อาจจะ" เขามีความหมายว่า
- "ไม่" เมื่อนักการฑูตพูดว่า "ไม่" เขาไม่ใช่นักการฑูต เพราะนักการฑูตที่ดีจะไม่ปฏิเสธใคร
- เมื่อสุภาพสตรีพูดว่า "ไม่" หล่อนมีความหมายว่า "อาจจะ" เมื่อสุภาพสตรีพูดว่า "อาจจะ" หล่อนมีความหมายว่า "ใช่ หรือ
ได้" เมื่อสุภาพสตรีพูดว่า "ใช่ หรือ ได้" หล่อนไม่ใช่สุภาพสตรี
- คิดทำการใหญ่ อย่าสนใจเรื่องเล็กน้อย
- ตาสามารถมองเห็นสิ่งที่ไกลได้ แต่ไม่สามารถ มองเห็นคิ้วของตน คนส่วนใหญ่ใส่ใจกับผลได้ระยะสั้นเท่านั้น แต่คนฉลาดอย่างแท้จริงจะมองไปยังอนาคต
- อำนาจที่ปราศจากเหตุผล คือ อำนาจของคนพาล อำนาจที่ปราศจากความเมตตา คือ อำนาจที่นำมาซึ่งความปราชัย
- ยามเรืองรุ่งพุ่งเปรี้ยงดุจเสียงฟ้า แม้เทวายังสยบหลบทางให้ จะหยิบดาวเดือนชมก็สมใจ คงร้องให้วันหนึ่งแน่ คราวแพ้มี
- ตัดไผ่อย่าไว้หน่อ ฆ่าพ่ออย่าเหลือลูก คิดทำการใหญ่ ใจคอต้องเหี้ยมหาญ
- ข้าพเจ้ายอมทรยศต่อคนทั้งโลก ดีกว่าให้คนในโลกทรยศต่อข้าพเจ้า
- เป็นแม่ทัพแล้วไม่กล้าตัดหัวคน เป็นแม่ทัพที่ดีไม่ได้
- คนฉลาดปราดเปรื่อง เขานั่งนิ่งสงวนคม
- ไม่มีใครเลี้ยงอาหารใครเปล่า ๆ โดยไม่หวังผลประโยชน์ตอบแทน
- ศัตรูที่ร้ายเหลือ ไม่เท่าเกลือเป็นหนอน
- ความรู้ คือ อำนาจ
- นั่งภูดูเสือกัดกัน
- เหนือฟ้ายังมีฟ้า เหนือคนยังมียอดคน ฉะนั้นจึงอย่าประมาท
- ถ้าเป็นกษัตริย์ แล้ว ไม่โลภ ก็เป็นกษัตริย์ที่ดีไม่ได้ ถ้าเป็นนักบวชแล้วโลภ ก็เป็นนักบวชที่ดีไม่ได้
- ตาสามารถมองเห็นสิ่งที่ไกลได้ แต่ไม่สามารถมองเห็นคิ้วของตน
- น้ำไหลลงสู่ที่ต่ำฉันใด เราก็กลายเป็นคนฉลาดในช่วงเวลาลำบากฉันนั้น
- ดวงอาทิตย์ทำให้ทุกสิ่งกระจ่างชัด แต่ เรายังต้องทำความเข้าใจในส่วนที่มืด ซึ่งยังคงดำรงอยู่